Charakterystyka problemów menedżerskich

Problemy menedżerskie charakteryzują się pewnymi cechami specyficznymi. Są to przede wszystkim:

1. Mają przede wszystkim charakter praktyczny. Rozwiązywanie problemów menedżerskich oznacza zawsze ingerowanie w rzeczywistość, czyli podejmowanie działań o charakterze badawczym i sprawczym.

2. Intelektualiści, naukowcy czy odkrywcy zajmują się problemami monodyscyplinarnymi. Menedżer jako praktyk staje wobec całości jako takiej, wobec złożoności. Problemy, na które napotyka nie dają się przyporządkować i ograniczyć do żadnej z kategorii wyodrębnianych w klasycznym podziale nauk.

3. Wiedza menedżerska dająca się bezpośrednio wykorzystać w działaniu sprowadza się niemal w całości do opisu konkretnych rozwiązań wymyślonych przez ludzi i potwierdzonych przez praktykę.
Skuteczność ich stosowania zawsze zależy od uwarunkowań sytuacyjnych, a więc konkretną sytuację trzeba umieć rozpoznać i ocenić (poznanie kontekstu działania). Sztuka zarządzania polega na zasadnym, czyli każdorazowo dostosowanym do kontekstu stosowaniu empirycznie tworzonej wiedzy stricte menedżerskiej.

4. O ile intelektualiście przystoi wątpić, to menedżer musi być przeświadczony o słuszności tego, co robi. Wielokroć musi działać szybko, zdecydowanie. Sposobem na to jest z redukowanie złożoności świata. Podstawowym mechanizmem tego redukowania jest w zarządzaniu myślenie celowościowe. Innym mechanizmem jest stosowanie uproszczonych reguł podejmowania decyzji.

5. Zasadnicza część pracy menedżera jest związania z kształtowaniem celów, określaniem i planowaniem sposobów ich osiągania oraz koniecznych do tego zasobów. Podstawowe pytanie menedżera brzmi: jak działać, aby uzyskać zamierzone efekty (cele). Z tego powodu celowość jest ważniejsza od przyczynowości. Ponieważ w organizacji cele są osiągane nie siłą natury, lecz przez określone działania, w rozwiązywaniu problemów chodzi bardziej o relację zamierzony cel-odpowiednie do jego osiągnięcia działanie niż o związek: przyczyna-skutek.
W działaniach organizacji mamy ponadto do czynienia z tak zwaną ekwifinalnością, to znaczy różne sposoby działania (i środki) będą prowadzić do tego samego celu. Zadaniem menedżera jest dobór odpowiednich działań i środków.
Ze względu na złożoność problematyki wchodzącej w zakres zarządzania niemożliwe jest analizowanie wszystkich możliwych związków. Na szczęście nie jest to konieczne. Menedżer musi analizować przede wszystkim te związki i stany, które są wyraźnie powiązane z realizacją założonych celów.
Nowe problemy menedżerskie pojawiają się przede wszystkim wskutek zmian zachodzących w samej organizacji lub jej otoczeniu. Z reguły jednak nie wszystko zmienia się jednocześnie i nie wszystkie zmiany są połączone z zagrożeniami osiągnięcia celów organizacji. Analizowaniu podlegać będą tylko te czynniki, których dynamika zmian jest bardzo duża oraz czynników, które pojawiają się jako nowe i nieznane.

6. Cechą charakterystyczną problemów menedżerskich jest specyficzna podstawa wartościowania wszystkich rozwiązań. Musi ono być odnoszone przede wszystkim do kategorii ekonomicznych (zysk, koszt, udział w rynku, zwrot z inwestycji), ponieważ wynika to z podstawowego celu istnienia przedsiębiorstwa.

7. Każdy menedżer przy rozwiązywaniu problemów musi uwzględniać interesy dwóch grup: właścicieli i pracowników, które są w znacznym stopniu sprzeczne. Jednocześnie – niezależnie od tego, jaki problem rozwiązują – muszą sobie zapewnić konieczność współpracy ze strony innych uczestników organizacji.

8. Duża część problemów menedżerskich ma charakter niepowtarzalny lub rzadko powtarzalny. Jeśli problem można rozwiązywać w sposób powtarzalny, wówczas staje się rutyną (jest rozwiązywany zgodnie z procedurą) i przestaje być problemem.

9. Większość rozwiązań problemów menedżerskich ma charakter nieodwracalny lub trudnoodwracalny co oznacza, że nie można powrócić do stanu wcześniejszego, jeśli bieg spraw nas nie zadowala. Przykład: można wymienić nieuczciwego sprzedawcę, ale odzyskanie zaufania klientów, którzy ponieśli straty w wyniku jego działań jest bardzo trudne.

10. Dynamika warunków działania menedżera powoduje, że problemy, które on rozwiązuje mają charakter ciągły i współzależny. Trudno sobie wyobrazić działanie organizacji bez pojawiania się ciągle nowych problemów oraz faktu, że rozwiązywanie jednego problemu ma związek z rozwiązywaniem innych lub pojawianiem się nowych problemów.